Portfolio

Gebelik ve Hipertansiyon, Hamilelik sırasında hipertansiyon olma ihtimali yüksektir.  Hipertansiyon ; Yüksek tansiyon veya hipertansiyon olarak bilinir. Terim olarak Hipertansiyon birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkan kan basıncı yüksekliğidir.

Gebelikte hipertansiyon yüksek riskli kabul edilen bir durum olup yakın takip gerektirmektedir. Gereken tedbirler gebe ve gebeliği takip eden uzman tarafından alınmadığı takdirde anne ve bebek açısından ciddi sorunlar doğurabilir.

Bu sorunları;

• Bebeğin düşük doğum ağırlıklı olması veya bebekte gelişme geriliği durumunun ortaya çıkması
• Ani bebek ölümü
• Plasentanın yerinden erken ayrılması sonucu oluşan durum ve buna bağlı olarak gelişen kanama nedeniyle anne ve bebeğin ciddi risk altında olması
• Annenin yaygın ödem, şuur kaybı ve istem dışı kasılmalarıyla karakterize gebelik toksemisi (eklampsi) denen ciddi bir tablonun ortaya çıkması
• Erken doğum, sezeryanla doğum olasılığının artması
• Annede beyin kanaması, akciğer ödemi, karaciğerin yırtılması gibi ciddi komplikasyonların oluşması, şeklinde özetleyebiliriz.

Bunun için gebelikte tansiyonun yükseldiğini anlamak önemlidir. Gebelikte dikkat edilmesi gereken belirtiler genellikle şu şekildedir;

• Aniden özellikle yüzde ve ellerde gelişen şişlik (ödem)
• Hızlı kilo alma (normalde ayda 1-1,5 kilo alımı idealken 3-4 kilo ve üzerinde kilo alınması)
• Şiddetli baş ağrısı (özellikle enseye yakın bölgelerde)
• Geçici görme kaybı, bulanık görme, ışık uçuşmaları, ışığa duyarlılığın artması şeklinde görme değişiklikleri
• Genellikle sağ tarafta kaburgaların altında giderek artan üst karın ağrısı
• Özellikle gebeliğin 4-5. ayından sonra ortaya çıkan mide bulantısı veya kusma
• Akciğerlerde oluşan sıvı nedeniyle gelişen nefes darlığı

Yalnız normal gebelikte de bu bulguların bazıları ortaya çıkacağından bu bulguların birkaçının bir arada olması ve özellikle 20.gebelik haftasında zaman zaman veya bu bulgular ortaya çıktığında ölçülecek kan basıncının (tansiyon) yüksekliği önem arz etmektedir. Bu durumda biran evvel uzman hekime danışılması ve muayene uygun olacaktır.

Ailesinde yüksek tansiyon öyküsü bulunan, daha önceki gebeliğinde benzer durumla karşılaşmış kilo problemi (obezite) olan, ikiz gebeliği bulunan hastaların daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Bu konudaki riskleri azaltmak için gebelikte kilo ve tansiyon takibi, tuzsuz, karbonhidratdan fakir proteinden zengin özellikle sebze, et, süt ürünleri, kurubaklagil ağırlıklı olarak yeterli ve dengeli beslenilmesi, yorgun ve uykusuz kalınmaması, sigara içilmemesi, stres kontrolü, gebeliğe uygun egzersizlerin yapılması, ayda bir riskli durumlarda ise uzmanın tavsiyesine göre 2 haftada bir düzenli kontrollerin sağlanması önemlidir.

Gebelik ve Hipertansiyon da Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gebelikte hipertansiyon nedir ?, Gebelikte görülen hipertansiyon daha önce hiç yüksek tansiyon yakınması olmayıp, gebeliğin 20. Haftasından sonra büyük tansiyonun 140 mm Hg, küçük tansiyonun 90 mm Hg’nin üstüne çıkması durumudur. Gebelikte başlayan hipertansiyon doğumdan sonra 12 hafta içinde normale döner. Ancak bazı durumlarda 12 haftayı geçtikten sonrada ısrarcı olursa kalıcı hipertansiyon olarak kabul edilir ve ona göre tedavi edilir.

Gebelikte başlayan hipertansiyon birçok yönüyle önemlidir. Hekimler olarak çok lüzumlu olmadıkça gebelikte tansiyon ilacı kullanmayı pek arzu etmeyiz. Ancak lüzumlu olan durumlarda, bebeğin sağlığını ve gelişimini tehlikeye atmayan sınırlı sayıda ilaçları seçmek suretiyle, tansiyon düzenlenmeye çalışılır. Bu durum bazen, sınırlı ilaç seçeneğinin olması nedeniyle zor olabilirler.

Ayrıca preeklampsi ve eklampsi gibi sıkça ismine aşina olunan ve ciddi yüksek tansiyona eşlik eden, idrarda protein kaybı ve böbrek, karaciğer gibi hedef organlarda da hasar olması durumunda, anne ve bebeğin sağlığı ciddi tehlike altına girer.

Burada mutlaka belirtilmesi gereken en önemli konu, bir defa tansiyonun yüksek ölçülmesi durumunda bunu, hemen hipertansiyon olarak kabul edilmediğinin vurgulanması olacaktır. Bir anne adayında “gebelik hipertansiyonu vardır” demeden önce, yüksek kan basıncı varlığı en az 4 saat ara ile ölçüm yapıldığında, 2 veya daha fazla ölçümde tansiyonun 140/90 mmHg değerinin üzerinde ölçülmüş olması gerekir.

Gebelik tansiyonu başlayan hanımlarda, şayet başlangıç tansiyon değerleri 160/110 mmHg’nın altında seyrediyorsa ilaç dışı yöntemlerle kontrol ve tolere edilebileceğinden dolayı hemen ilaç tedavisi düşünülemez.

Gebelik hipertansiyonun tam olarak nedeni, çok açık bilinmese de bazı anne adayları gebelik hipertansiyonu gelişimi için risklidir.

Gebelikte hipertansiyon felç riskini artırır

Gebelik hipertansiyonu olan kadınlarda annenin felç geçirme riski artar. Ayrıca % 15-25 oranındaki kadın preeklampsiye dönüşebilir. İlk gebeliğinde gebelik hipertansiyonu olan kadınların sonraki gebeliklerinde bunun tekrar etme olasılığı yüksektir. Çok ciddi tansiyon yüksekliği olmadığı sürece gebelik süreci çok etkilenmez.

Ancak tansiyonun 160/110 mmHg ve üzeri seyrettiği gebeliklerde erken doğum, bebekte gelişim geriliği, plasentanın yerinden kısmi ayrılma riski, hatta bebeğin kaybına kadar gidebilen ciddi problemler olabilir. Bu nedenle bu süreçte anne gibi bebeğin gelişimi de yakından izlenmedir.